Archiwum 10 listopada 2008


lis 10 2008 hajku 2
Komentarze: 0
Jakże godny podziwu Ten, co nie myśli: "Życie umyka", Gdy widzi błyskawicę! Autor haiku widzi bowiem i ukazuje rzeczy w ich "takości", bez żadnego komentarza; takie zapatrywanie na świat Japończycy nazywają sono-mama "po prostu tak, jak jest" lub też "po prostu tak". Chwasty na polu ryżowym, Ścięte i pozostawione tak po prostu - Nawóz! Człowiek kierujący się zen nie ma oceniającego umysłu, lecz tylko to, co wie i widzi; wyraża to niemal dokładnie Gochiku w następującym haiku: Długa noc; Szmer wody Mówi, co myślę. I jeszcze bardziej wprost: Gwiazdy w stawie; Znów zimowa mżawka Marszczy wodę. Wiersze haiku i waka być może łatwiej niż malarstwo oddają subtelne różnice pomiędzy czterema nastrojami sabi, wabi, aware i yugen. Cicha, przejmująca samotność sabi widoczna jest w wierszu: Na uschniętej gałęzi Przysiadła wrona W jesienny wieczór.
chruuuum : :
lis 10 2008 hajku
Komentarze: 0
Poezja haiku rozwinęła się głównie dzięki Basho (1643-1694), którego odczuwanie zen najlepiej wyrażało się w poezji całkowicie zgodnej z duchem wu-shih - "nic szczególnego". "Aby pisać haiku - powiedział - postaraj się o małe dziecko". Wiersze Basho mają tę samą natchnioną obiektywność, jaką ma dziecięce wyrażanie zafascynowania, i przywracają nam to samo poczucie świata, jakie mieliśmy, gdy po raz pierwszy pojawił się on przed naszymi zdumionymi oczyma. Zapalasz ogień; Pokażę ci coś ładnego - Wielką kulę śniegową! Basho pisał swoje haiku w najprostszej odmianie mówionego japońskiego, unikając języka literackiego i "przeintelektualizowanego", tworząc w ten sposób styl, dzięki któremu poetami mogli się stać prości ludzie. Współczesny mu Bankei uczynił to samo dla zen, jak bowiem mówi w jednym ze swych doka Ikkyu: Cokolwiek dzieje się wbrew Zamysłom i woli prostych ludzi, Staje na drodze Prawa Ludzi I Prawa Buddy. Jest to zgodne z duchem powiedzenia Nan-ch'uana, że "prosty umysł jest tao", gdzie "prosty" oznacza raczej "zwyczajnie ludzki" niż "po prostu wulgarny". W ten oto sposób siedemnasty wiek był okresem niezwykłego upowszechniania się atmosfery zen w Japonii - z grup mnichów i samurajów
chruuuum : :